Vandaag is het zaterdag, voor de meeste mensen een doodnormale weekenddag. Niet voor mij, maar dat terzijde. Ik ben als je dit leest waarschijnlijk druk aan het werk. Vandaag is wel een dag waar ik graag bij stil wil staan. Er sterven zoveel mensen aan suïcide en dat ga ik met mijn blog ook niet zo snel veranderen helaas. Maar op zelfdoding staat nog zoveel taboe, en dat moet anders. As you all know, ik heb er zelf ook mee geworsteld.
Ik ga mijn verhaal niet opnieuw uit de doeken doen, dat heb ik eind juli al gedaan (daar leidt de link in de inleiding ook naar). Wat ik wel graag wil doen vandaag is een paar misvattingen over suïcidaal zijn ontkrachten. Keep in mind dat sommige dingen wel zo kunnen zijn, maar het hoeft niet perse. Er waren namelijk een paar dingen die ik zelf niet wist. Soms worden mensen namelijk heel hard gegaslighted en daardoor besef je niet altijd hoe erg het is. Met gaslighting bedoel ik dat mensen twijfelen aan hun eigen verstand en of wat ze voelen wel echt waar is. In dit geval gaat dat om mental health, maar als we bijvoorbeeld naar medische gaslighting kijken zou dat iets kunnen zijn zoals; de pijn zit in je hoofd of je doet maar alsof. Iets wat heel veel chronisch zieken helaas te horen krijgen. Maar daar gaat het vandaag niet over, het was een kleine uitleg.
⭐️ Schoolresultaten zijn altijd slecht
Ik ben hier zelf denk ik het beste voorbeeld van. Het gebeurt dat mensen minder serieus worden genomen omdat hun cijfers, uitslagen op school nog altijd hoog zijn. Ik heb dit gelukkig nooit meegemaakt, als ik mijn ‘ei’ kwijt wilde was er altijd wel een leerkracht die luisterde. Mijn cijfers waren bijna altijd zevens, achten en negens, met hier en daar een uitzondering. Ik besef dat dit heel opschepperig over kan komen, maar das niet de bedoeling :p Er zijn mensen met wie het niet goed gaat dat de cijfers ook effectief laag zijn. Ook dat kan zeker een alarmsignaal zijn. Sommige mensen (inclusief deze kiddo die dit schrijft) gebruiken hun schoolwerk als afleiding of werken keihard voor school om hun emoties niet te moeten voelen. School was niet alleen mijn afleiding, het was ook mijn redding. Dus nee, goede cijfers betekenen niet automatisch dat alles unicorns en dolfijnen is. Cijfers zeggen uiteraard ook niet alles, maar het kan een alarmsignaal zijn.
⭐️ Hobby’s en passies
Alweer, het kan in twee kanten gaan. Iemand die slecht in zijn/haar/hun vel zit, kan extreem veel of weinig met hobby’s en passies bezig zijn. Ik las de klok rond, bij wijze van spreken. Boeken waren mijn afleiding en lezen is iets wat ik vrijwel altijd graag heb gedaan. Boeken en tekenen gaven mij altijd dat sprankeltje dat ik nodig had om door te gaan. Toch sloeg het ook om want rond de tijd dat ik er niet meer wilde zijn las ik niet meer. Of heel weinig, laat ik het zo zeggen. Niet omdat ik niet wilde, het lukte ook gewoon niet. De letters dansten voor mijn ogen en ik kon me niet concentreren op het verhaal. Het is een goeie ‘meter’ zal ik maar zeggen. Maar als iemand normaal heel enthousiast wordt van bepaalde dingen en dat is een periode niet het geval, kan dat wel een signaal zijn. Ik spreek niet over een dag of week, iedereen heeft al eens een off-week. Daarvoor zijn we mensen.
⭐️ Er is sprake van zelfbeschadiging
Niet altijd. Sommige mensen zijn te bang om het te doen of bang voor de gevolgen of reacties van de omgeving. En sommige doen het wel, maar niet op de meest ‘gekende’ manier. Ik wist zelfs tot heel kort geleden niet dat wat ik deed daar ook onder viel. Als ik stress had of er iets gebeurd was, krabde ik mijn vel open. Niet tot bloedens, maar wel genoeg om echt een wond te hebben. Ik heb daar nog hele lichte littekens van op mijn handen en heel licht zichtbaar op mijn pols. Maar soms is het niet zichtbaar. En vaak als het zichtbaar is, wordt het verstopt.
⭐️ Actief en passief
Je kan een onderscheid maken tussen passief en actief. Iemand die actief suïcidaal is, gaat er ook naar handelen. Passief betekent (zoals bij mij dus) dat je gedachten hebt aan zelfdoding maar er niet naar handelt. Dit kan verschillende redenen hebben. Bij mij was de reden dat het zover niet gekomen is dat ik gekalmeerd werd. Dus of ik ooit het lef zou gehad hebben, dat ga ik gelukkig nooit weten. Scheelt mij weer denkstof. Maar pas op: passief kan wel actief worden. Dus als iemand passief suïcidaal is, wilt dat niet zeggen dat je kan achterover leunen zonder zorgen. Het kan wel naar actief gaan.
Er zijn nog heel veel misvattingen in de wereld en als ik ze allemaal moet oplijsten, dan zit ik hier volgend jaar nog. De bovenstaande zijn dingen die ik vooral getrokken heb uit mijn eigen ervaring. Hou ook in gedachten dat iedereen een eigen persoon is en wat bij mij een alarmsignaal was, hoeft dat niet perse bij een ander te zijn. Zelfdodingsgedachten zijn vaak een stille demoon die je niet tevoorschijn ziet komen bij anderen. Ik ga hieronder nog twee dingen aankaarten die ik nog wil meegeven vanuit mijn ervaringen.
⭐️ Volg je gevoel
Zoals ik al zei, we zijn allemaal ons eigen persoon en iedereens alarmsignalen zijn anders. Maar zeker als het gaat om mensen dichtbij zou ik zeggen; als je voelt dat er iets niet klopt, luister ernaar. Ik heb in mijn eigen omgeving zelf ook mensen gehad die ermee kampen en als mijn gevoel tilt sloeg zat het ook vaak juist. Dus als je het gevoel hebt dat er iets niet klopt, probeer er voor iemand te zijn. Probeer een extra berichtje te sturen of gewoon simpelweg rustig te zeggen dat de persoon in kwestie altijd met je kan praten als er iets is. Soms komen mensen dan zelf op de proppen ermee. Maar dwing ook niemand om te praten, want dat werkt averechts.
⭐️ Je hoeft de wereld niet te redden om een lichtje voor iemand te zijn
Vaak wil je de problemen van een ander oplossen, maar dat kan je meestal niet. Iemand die suïcidaal is heeft meestal een professional nodig. Maar je kan er wel voor iemand zijn. En onderschat alsjeblieft de kracht van kleine gebaren niet, het kan een wereld van verschil maken. In mijn geval, toen ik me zo slecht voelde was er eigenlijk een heel simpel dingetje dat me gekalmeerd heeft. Ik was radeloos en hoorde echt constant dat mijn problemen niet zo erg waren en dat ik me moest vermannen. Uiteindelijk ben ik gekalmeerd omdat ik me gehoord voelde. Dat was al wat ik nodig had. Een van mijn oud-leerkrachten destijds had een mailtje van me beantwoord en het antwoord in een notendop was: ik snap dat je het moeilijk hebt. De mail werd door hem afgesloten met: ik weet het, het is zwaar. Tis nu niet dat alles zoals sneeuw voor de zon verdween, maar er rolde wel een serieuze steen van me af. Dus nee, je hoeft absoluut de wereld niet te redden om een lichtje voor iemand te zijn. Er gewoon zijn, maakt vaak al een wereld van verschil.
Bronnen/hulp bij zelfmoordgedachten
Belgie:
Zelfmoordlijn: 1813 (zelfmoordlijn1813.be)
Tele-Onthaal: 106 (Tele-onthaal.be)
Awel: 102 (Awel.be) (Awel is richting jongeren)
Nederland:
Zelfmoord preventie: 133 (133.nl)
De Luisterlijn: 088 0767 000 (Luisterlijn.nl)
Kindertelefoon: 0800-0432 (Kindertelefoon.nl)